برج طغرل در شرق آرامگاه ابن بابویه در شهر ری در استان تهران قرار دارد. این برج از آثار به جا مانده از دورهٔ سلجوقیان است و در سال 1310 با شماره 147 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. برج طغرل با مساحتی بالغ بر 48 متر مربع و ارتفاعی در حدود 20 متر و با اسکلتی خشتی و آجری به صورت استوانه ای افراشته خودنمائی می کند که نمای داخلی آن به صورت استوانه است. این برج شبیه عقربه های ساعت بوده و می توان از روی تابش آفتاب روی کنگره های آن زمان را تشخیص داد. در ضلع شمالی و جنوبی برج دو سردر با معماری طرح رازی ساخته شده است و تقریباً تا ارتفاع 4 متری برج، دیوارها به صورت توپ با قطر دیوارهای حدود 1.5 متر قرار دارند و دیوارهای بالایی با ارتفاع 4 متر به صورت تو خالی طراحی شده و وسط آن پلکانی وجود دارد که درب آن در همان ارتفاع در ضلع شمالی بنا خودنمائی می کند که رابطی بین قسمت های تحتانی و فوقانی برج می باشد. درب ها و قوس های رازی که فشار فوق العاده ای را تحمل می کند و تو خالی بودن دیوارهای فوقانی به استحکام بنا کمک کرده و جنس خشت به کار رفته در برج که از زاج و خاک و سفیده تخم مرغ است بر استحکام آن می افزاید. از ویژگی های جالب و منحصر به فرد این برج، کاربرد آن به عنوان یک ساعت آفتابی عظیم است.

بدین صورت که ترک های دور تا دور برج به گونه ای طراحی شده که با طلوع آفتاب در سمت شرق بنا، کم کم یکی از کنگره ها روشن می شود و آفتاب به درون آن می تابد. با گذشت نیم ساعت از طلوع خورشید، نصف کنگره روشن می شود و با گذشت یک ساعت از طلوع خورشید، یک کنگره به طور کامل روشن می شود.

 

به همین ترتیب با گذشت دو ساعت دو کنگره و با گذشت سه ساعت سه کنگره روشن می شود، تا اینکه لحظه ای فرا می رسد که خورشید روی نصف النهار منطقه و در بیشترین ارتفاع خود از افق قرار می گیرد.در این هنگام خورشید دقیقاً بالای سردر جنوبی برج قرار می گیرد، زیرا درب های برج کاملاً شمالی جنوبی بوده و روی نصف النهار واقع است.

 

 

 

برج طغرل برای نخستین بار در سال 1301 شمسی مرمت و بازسازی شد و پس از آن لوحه ای مرمر بر سردر بنا نصب شد. اوایل دههٔ 70 بار دیگر این بنا مورد بازسازی قرار گرفت و بطور جدی در نیمهٔ سال 1377 آغاز و در زمستان 1379 به پایان رسید.